Dolina, Wydłużona depresja powierzchni Ziemi. Doliny są najczęściej osuszane przez rzeki i mogą występować na stosunkowo płaskiej równinie lub między pasmami wzgórz lub gór. Doliny powstałe w wyniku działania tektonicznego nazywane są dolinami szczelinowymi. Bardzo wąskie, głębokie doliny o podobnym wyglądzie nazywane są wąwozami. Oba te ostatnie typy są zwykle cięte w warstwach płasko leżących, ale mogą wystąpić w innych sytuacjach geologicznych.,
Victor Englebert / Photo Researchers
wszędzie tam, gdzie występuje wystarczająca ilość opadów, istnieje możliwość, aby powierzchnia lądu ewoluowała do znanych wzorów wzgórz i dolin. Istnieją oczywiście środowiska hiperardalne, w których aktywność fluwialna jest minimalna., Istnieją również ustawienia geomorfologiczne, w których przepuszczalność skał lub osadów powoduje tyle infiltracji, że woda nie jest w stanie skoncentrować się na powierzchni lądu. Co więcej, niektóre krajobrazy mogą być tak Młode, że nie upłynęło wystarczająco dużo czasu na modyfikację przez działanie fluwialne. Szczegółowo rozważa się tutaj rolę działania fluwialnego na krajobraz, w tym długotrwałe procesy ewolucyjne. W celu uzyskania dodatkowych informacji na temat procesów fluwialnych i pagórkowatych związanych z formowaniem się dolin, zobacz river.
prawdopodobnie najgłębszą doliną subaerialną na świecie jest rzeka Kāli Gandaki w Nepalu., Leży pomiędzy dwoma ośmiotysięcznikowymi szczytami Himalajów, Dhaulāgiri i Annapūrna, Dolina ma całkowitą relief wynoszący sześć kilometrów (cztery mile). Ponieważ Himalaje są jednym z najaktywniejszych obszarów wyżyny tektonicznej na Ziemi, Dolina ta dobrze ilustruje zasadę, że najszybsze obniżenie występuje w obszarach najszybszego wzniesienia. Powodem tego pozornego paradoksu jest Energetyka procesów degradacji, które charakteryzują formowanie się dolin., Jak zostanie omówione poniżej, im bardziej stromy gradient lub nachylenie strumienia, tym większy jest jego wydatek mocy na strumień. W związku z tym, gdy Wzniesienie tworzy wyższe ulgi i strome zbocza, rzeki osiągają większą moc do erozji. W konsekwencji najszybsze procesy redukcji ulgi mogą wystąpić w obszarach najszybszej produkcji ulgi.
być może najbardziej znanym przykładem kanionu jest wielki kanion rzeki Kolorado w północnej Arizonie. Wielki Kanion znajduje się około 1.,6 km głębokości i 180 metrów do 30 km szerokości i występuje wzdłuż długości 443 km, gdzie rzeka Kolorado wcięła się w szeroką górę skał osadowych.