wczesne Malarstwo niderlandzkie często zawierało skomplikowaną ikonografię, a historycy sztuki debatowali nad „ukrytą symboliką” dzieł takich artystów jak Hubert i Jan van Eyck.,
szczegółowy realizm wczesnego malarstwa niderlandzkiego, prowadzony przez Roberta Campina i Jana van Eycka w latach 20.i 30. XX wieku, jest dziś powszechnie uważany za początek wczesnego renesansu Północnego w malarstwie. Ten szczegółowy realizm był bardzo szanowany we Włoszech, ale wpływy na północy były niewielkie aż do końca XV wieku., Pomimo częstej wymiany kulturalnej i artystycznej, Antwerpscy Manieryści (1500-1530) – chronologicznie pokrywający się z włoskim manieryzmem, ale niezwiązani z nim-byli jednymi z pierwszych artystów w krajach niskich, którzy wyraźnie odzwierciedlali włoski rozwój formalny.
mniej więcej w tym samym czasie Albrecht Dürer odbył dwie podróże do Włoch, gdzie był bardzo podziwiany za swoje druki. Dürer z kolei był pod wpływem sztuki, którą tam widział i jest uznawany za jednego z pierwszych malarzy Północnego wysokiego renesansu., Inni znani północni malarze, tacy jak Hans Holbein starszy i Jean Fouquet, zachowali wpływy Gotyckie, które wciąż były popularne na północy, podczas gdy wysoce indywidualistyczni artyści, tacy jak Hieronymus Bosch i Pieter Bruegel starszy, opracowali style naśladowane przez wiele kolejnych pokoleń. Później w XVI wieku Malarze Północni coraz częściej patrzyli i podróżowali do Rzymu, stając się znani jako Romaniści. Duży wpływ na ich twórczość wywarła wysoka Sztuka renesansowa Michała Anioła i Rafaela oraz modne późnorenesansowe tendencje stylistyczne manieryzmu.,
humanizm renesansowy i duża liczba zachowanych klasycznych dzieł sztuki i zabytków zachęciła wielu włoskich malarzy do odkrywania tematów grecko-rzymskich bardziej widocznych niż artyści z północy, a także słynne XV-wieczne obrazy niemieckie i holenderskie mają tendencję do bycia religijnymi. W XVI wieku mitologiczne i inne tematy z historii stały się bardziej jednolite wśród artystów północnych i włoskich. Malarze północnego renesansu mieli jednak nowe tematy, takie jak pejzaż i malarstwo rodzajowe.,
wraz z przemieszczaniem się stylów sztuki renesansowej przez północną Europę zmieniały się i dostosowywały do lokalnych zwyczajów. W Anglii i północnych Niderlandach Reformacja niemal całkowicie zakończyła malarstwo religijne. Pomimo kilku bardzo utalentowanych artystów dworu Tudorów w Anglii, Malarstwo portretowe powoli rozprzestrzeniało się z elity. We Francji Szkoła z Fontainebleau została zapoczątkowana przez Włochów takich jak Rosso Fiorentino w najnowszym stylu manierystycznym, ale udało się ustalić trwały styl narodowy., Pod koniec XVI wieku artyści tacy jak Karel van Mander i Hendrik Goltzius zebrali się w Haarlemie w krótkiej, ale intensywnej fazie Północnego manieryzmu, który również rozprzestrzenił się na Flandrię.