I. definicja
teizm (wymawiane THEE-ism) oznacza „wiarę w jednego lub więcej bogów.”Obejmuje szeroki zakres wierzeń religijnych, w szczególności Monoteizmy Abrahamowe, judaizm, chrześcijaństwo i Islam.
teizm odnosi się do wszelkiego rodzaju wiary w jakiegokolwiek Boga lub bogów, więc trudno jest dokonać jakichkolwiek innych uogólnień na ten temat. Dwoje ludzi może powiedzieć, że wierzą w Boga, więc obaj są teistami; ale to, co rozumieją przez „Boga”, może być zupełnie inne., To jednak rodzi interesujące pytanie, co wszyscy bogowie mają wspólnego—aby być nazywani bogami; ale ponieważ jest to kwestia wiary, a nie faktu, nie będziemy próbować takiej definicji tutaj.
wiara w Boga jest zwykle związana z innymi wierzeniami, takimi jak wiara w życie pozagrobowe lub duszę. Teizm może jednak odnosić się również do religii o skrajnie różnych wierzeniach, takich jak reinkarnacja.
II. rodzaje teizmu
można podzielić teizm na wiele sposobów., Na przykład, można podzielić go na odrębne tradycje historyczne / kulturowe, takie jak judaizm, chrześcijaństwo, hinduizm i Islam (a każda z nich może być jeszcze dalej podzielona).,y bogowie
Alternatywnie, można podzielić go w kategoriach różnych idei na temat natury Boga lub bogów:
- panteizm: Bóg = wszystko lub wszechświat
- deizm: Bóg stworzył cały wszechświat, ale nie ingeruje w wydarzenia
- Autoteizm: Bóg = wszystko lub wszechświat
- euteizm: Bóg jest całkowicie miłosierny i sprawiedliwy
- Misoteizm/dysteizm: Bóg jest zły
- i wiele innych
jaźń lub jest w jaźni
III., Teizm a ateizm a agnostycyzm
przeciwieństwem teizmu jest ateizm, czyli wiara, że nie ma bogów. Ateizm był kiedyś rzadkością w świecie zachodnim, ale gwałtownie wzrósł w ciągu ostatnich dwóch stuleci, ponieważ tradycyjne wierzenia teistyczne i zorganizowane religie były zagrożone zarówno przez naukę, jak i przez ekspozycję na alternatywne systemy wierzeń z całego świata.,
ateiści zaprzeczają istnieniu Boga, ale często przyjmują inne nauki religijne, zwłaszcza dotyczące moralności i współczucia; a ateiści twierdzą, że prawdziwa moralność wynika raczej z rozumu i współczucia niż z woli Boga lub strachu przed nieposłuszeństwem.
chociaż ateizm jest stosunkowo nowy na zachodzie, różne ateistyczne systemy wierzeń są popularne w Azji od tysięcy lat. Podczas gdy niektóre formy buddyzmu (z Indii) i taoizmu (z Chin) są teistyczne, Inne formy nie mają bogów i można je uznać za ateistyczne., A ateizm Indyjski i Chiński bardzo różni się od ateizmu Zachodniego w swoich rytuałach, tradycjach i ogólnych poglądach filozoficznych.
agnostycyzm różni się zupełnie od ateizmu lub teizmu; nie jest to wiara, ale raczej uznanie, że nie wiemy, czy bogowie istnieją, czy nie; lub przynajmniej agnostyk twierdzi, że on lub ona nie wie!, Większość rozsądnych ludzi jest przynajmniej trochę agnostyczna: niektórzy teiści przyznają, że nie wiedzą na pewno, że Bóg istnieje, nawet jeśli mają wiarę; a niektórzy ateiści, odwrotnie, przyznają, że nie mogą być pewni, że Boga nie ma. Jednak agnostycy uważają zarówno teizm, jak i ateizm za irracjonalnie oparte na wierze.
IV. Cytaty o Teizmie
cytat 1
„ten najpiękniejszy układ słońca, planet i komet mógł powstać tylko z rady i panowania inteligentnej i potężnej istoty.,”(Isaac Newton)
Isaac Newton był teistą i jednym z największych naukowców wszech czasów. Wizja wszechświata Newtona była niezwykle uporządkowana i racjonalna, jak rozbudowana i piękna maszyna. Jego idee dały początek deizmowi, czyli poglądowi na Boga jako kosmicznego zegarmistrza, który zaprojektował wszechświat, a następnie zostawił go w spokoju, aby się zrelaksować zgodnie z jego własnymi prawami.
cytat 2
„funkcją modlitwy nie jest wpływanie na Boga, ale raczej zmiana natury modlącego się.,”(Søren Kiergkegaard)
Kierkegaard był duńskim filozofem i chrześcijaninem, który próbował spierać się filozoficznie o monoteizm. Twierdził, że sama wiara nie jest powodem do wiary w coś i starał się rozwijać bardziej filozoficznie rygorystyczne zrozumienie Boga i praktyki chrześcijańskiej. Częścią jego argumentacji było to, że powinniśmy zrezygnować z idei proszenia Boga o pomoc, a zamiast tego wziąć odpowiedzialność za nasze własne życie i działania.
IV. Historia i znaczenie teizmu
nikt nie wie, kiedy ludzie zaczęli czcić bogów., Większość uczonych spekuluje, że pierwsi ludzie wierzyli w duchy natury i czczenie przodków, podobnie jak wielu plemion na całym świecie do dziś (w rzeczywistości większość współczesnych Chińczyków nadal wykonuje rytuały czczenia przodków). Na całym świecie istnieją fizyczne dowody na starożytne Czczenie natury, takie jak obrazy i rzeźby pół-ludzkich / pół-zwierzęcych istot. Jest to jednak nadal głównie spekulacja., Grupy plemienne w XXI wieku ewoluowały i zmieniały się tak długo, jak współcześni mieszkańcy miast, więc nie możemy zakładać, że ich styl życia lub wierzenia są podobne do stylu życia naszych starożytnych przodków.
musimy głównie zgadywać i wnioskować, w co wierzyli ludzie w głębokiej przeszłości, ale około 2100 p. n. e.nasi przodkowie opracowali nową technologię, która całkowicie zmieniła nasze rozumienie ich religii — literatury. Starożytne cywilizacje zaczęły produkować poezję opartą na swoich mitach, co pozwala nam dowiedzieć się bardziej szczegółowo o ich wierzeniach., Większość najwcześniejszej literatury jest politeistyczna, z wieloma bogami. Najbardziej znani, być może, są starożytni bogowie greccy, którzy kontrolowali różne aspekty natury i życia ludzkiego (Zeus = niebo / pogoda, Atena = mądrość, Posejdon = morze, itp.) Było jednak o wiele więcej starożytnych religii, a inne kultury niekoniecznie miały tego samego rodzaju bogów. Na przykład starożytni Celtowie czcili różnych bogów, którzy mieli różne moce i atrybuty, ale nie byli zobowiązani do pewnych części natury w taki sam sposób, jak greccy bogowie.,
monoteizm rozwinął się w kilku miejscach z różnych rodzajów politeizmu; na przykład w Indiach Filozofowie Hinduistyczni rozwinęli Vaishnava, monoteistyczny system wierzeń, który współistniał obok politeizmu hinduskiego. Mniej więcej w tym samym czasie miasta Bliskiego Wschodu zaczęły czcić poszczególne bóstwa związane z poszczególnymi miastami. Podczas gdy ten system religijny był w pewnym sensie politeistyczny( z wieloma różnymi bogami miast), z perspektywy każdego miasta jest bardziej podobny do henoteizmu, czcząc tylko jednego Boga, akceptując, że inni mogą istnieć.,
Judaizm, pierwszy z Monoteizmów Abrahamowych, prawdopodobnie zaczynał się jako rodzaj henoteizmu; innymi słowy, Żydowski 'jeden Bóg' był pierwotnie po prostu Bogiem Hebrajczyków, podczas gdy inni bogowie wierzyli, że istnieją. Ale stamtąd było prostym skokiem powiedzieć, że inni bogowie nie tylko nie byli godni kultu, ale tak naprawdę w ogóle nie istnieli., Żydowski monoteizm ostatecznie dał początek chrześcijaństwu i, pośrednio, islamowi, a w rezultacie jest często określany jako” pierwszy ” monoteizm, ale nie jest to dokładne, ponieważ istniały inne monoteizmy w Indiach i na Bliskim Wschodzie w tym czasie.
na Zachodzie czasami wyobrażamy sobie, że istnieje naturalny postęp od politeizmu do monoteizmu (a niektórzy dodają, że stamtąd do ateizmu), ale ten postęp nie zachował się w innych częściach świata. Na przykład w Chinach monoteizm nigdy nie rozwinął się, ale różne formy ateizmu., Filozofia Konfucjusza nie opierała się na istnieniu jakichkolwiek bogów, więc niektórzy Konfucjanie wierzyli w politeizm, podczas gdy inni byli ateistami. Podobnie, Buddyzm zawsze miał pewne politeistyczne odmiany, niektóre monoteistyczne, niektóre henoteistyczne i inne ateistyczne!
V. teizm w kulturze popularnej
przykład 1
teizm odgrywa ważną rolę w grach God of War. W tych grach komputerowych wcielasz się w półboga (pół-Boga, pół-człowieka) szukającego zemsty na różnych bogach z mitologii greckiej., Jest nieco dyskusyjne, czy teizm w tych grach jest politeizmem czy henoteizmem; jest politeistyczny, ponieważ istnieje wielu bogów, ale jest henoteistyczny, ponieważ jeden z bogów (Zeus) rządzi wszystkimi innymi i jest czczony ponad resztą. W każdym razie, gra zdecydowanie ma poczucie mizoteizmu, ponieważ bogowie są twoi wrogowie i przedstawiane jako zło i manipulacji.
przykład 2
„nasi ojcowie byli naszymi wzorami dla Boga. Jeśli nasi ojcowie odeszli, co ci to mówi o Bogu?”
„Nie, Nie, ja… nie…”
” Posłuchaj mnie!, Musisz rozważyć możliwość, że Bóg cię nie lubi. Nigdy cię nie chciał. Najprawdopodobniej cię nienawidzi. To nie jest najgorsza rzecz, jaka może się zdarzyć.”
” nie jest?”
” Nie! Nie potrzebujemy go!”
(Jack and Tyler, Fight Club)
w tej wymianie Z Fight Club Tyler stawia na mizoteistyczną pozycję. Jest to forma teizmu, ponieważ implikuje on istnienie Boga. Ale w przeciwieństwie do większości teistów, Tyler twierdzi, że Bóg nienawidzi ludzkości., Oczywiście argument Tylera ma na celu przedstawienie naszej postawy wobec siebie i naszego życia; prawdopodobnie nie jest on prawdziwym wierzącym w misoteizm.
VI. kontrowersje
wiara i teizm
wiara odgrywa ważną rolę w większości form teizmu, zwłaszcza w religiach monoteistycznych, takich jak chrześcijaństwo i Islam. Według najbardziej rozpowszechnionych definicji Boga istnienie takiej istoty jest niemożliwe do udowodnienia, dlatego teiści muszą opierać swoje wierzenia na czymś innym niż dowód: wierze (co oznacza wiarę pomimo braku dowodów)., Wygodnie, większość podprefektów tych religii doszła do wniosku, że wiara jest duchowo wyższa od rozumu.
czy wiarę można usprawiedliwić filozoficznie? Filozofowie są podzieleni w tej kwestii, ale większość twierdzi, że wiara sama w sobie nie wystarczy. Inni zwracają uwagę, że większość przekonań wymaga pewnej ilości wiary; jeśli naprawdę patrzysz sceptycznym okiem, trudno jest udowodnić cokolwiek poza matematyką i twardą nauką. Tak więc, zgodnie z tym argumentem, równie dobrze możecie mieć wiarę w Boga, ponieważ większość waszych wierzeń i tak już jest wiarą., Jednak ten argument prawdopodobnie nigdy nie przekona ateisty, ponieważ nie daje żadnego powodu, aby wierzyć w Boga(poza pobożnym życzeniem)! Oznacza to tylko, że nie masz powodu, aby nie wierzyć w Boga.
z drugiej strony, wielu filozofów religii twierdzi, że wiara nie polega na „uwierzeniu” w cokolwiek; chodzi o zobowiązanie się do moralnego zachowania i sumiennej praktyki religijnej. Dla tych teistów Bóg niekoniecznie jest istotą, ale raczej ideą, która przynosi szczęście i duchowy pokój., Na przykład, kiedy ci filozofowie czytają Biblię, nie wierzą, że jest ona prawdziwa w normalnym sensie; raczej rozumieją ją jako wyrażanie abstrakcyjnych prawd moralnych, filozoficznych i duchowych—a nie literalnych.